De wet van 29.07.1991 betreffende de uitdrukkelijke motiveringsplicht van bestuurshandelingen en latere wijzigingen.
Het decreet lokaal bestuur van 22.12.2017, latere wijzigingen en uitvoeringsbesluiten.
Het bestuursdecreet van 07.12.2018.
Het besluit van de gemeenteraad van 30.09.2011 aangaande het Burgemeesterconvenant van Energie.
Het besluit van de gemeenteraad van 31.08.2012 aangaande het klimaatplan 2011-2020.
Het besluit van de gemeenteraad van 17.11.2017 aangaande de toetreding van de Burgemeesterconvenant voor Klimaat en energie 2018-2030.
Het besluit van de gemeenteraad van 08.10.2021 aangaande de toetreding van het Lokaal Energie- en Klimaatpact 1.0.
Besluit van de Vlaamse Regering tot toekenning van een subsidie aan de gemeenten van het Vlaamse Gewest voor klimaatacties ter uitvoering van het Lokaal Energie- en Klimaatpact 2024 en tot bepaling van de inschrijvingsperiode
Huidige situatie
De internationale conferentie inzake milieu en ontwikkeling van Rio de Janeiro in 1992, en het internationaal verdrag van Kyoto van 1997, bespraken het nemen van maatregelen ter bescherming van het klimaat, en ter vermindering van de uitstoot van broeikasgassen.
In 2015 werden door de federale overheid in New York de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen aangaande het engagement, om aan de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen te werken, ondertekend.
Op 30.09.2011 ging de gemeenteraad van Kortessem akkoord om de Burgemeesterconvenant van Energie te ondertekenen.
Op 31.08.2012 keurde de gemeenteraad het klimaatplan 2011-2020 goed.
Op 17.11.2017 ging de gemeenteraad over tot de toetreding van de Burgemeesterconvenant voor Klimaat en energie 2018-2030.
Op 08.10.2021 gaf de gemeenteraad goedkeuring aan het Lokaal Energie- en Klimaatpact 1.0.
Op 18.11.2022 gaf de gemeenteraad goedkeuring aan het Lokaal Energie en Klimaatpact 2.0.
Op 26.05.2023 heeft de gemeenteraad het Lokaal Energie- en klimaatpact 2.1 afgekeurd
LEKP 2.1 is gebaseerd op dezelfde principes als het LEKP 1.0 en LEKP 2.0. Vlaanderen en de lokale besturen slaan, d.m.v. het Lokaal Energie- en Klimaatpact sinds 2021 de handen in elkaar om samen de nodige transitie in het energie- en klimaatbeleid waar te maken. Het Lokaal Energie- en Klimaatpact 2.1 (LEKP 2.1) is een addendum bij het in 2022 gelanceerde LEKP 2.0 en bevat een aanscherping en uitbreiding van de doelstellingen vermeld in werf 2 "Verrijk je wijk". Dit addendum kwam als gevolg van de energiecrisis waarmee we eind 2022 werden geconfronteerd. Hierdoor werd namelijk duidelijk dat we als samenleving weerbaarder moeten worden voor prijsschokken en minder afhankelijk moeten zijn van fossiele brandstoffen.
Kortessem heeft LEKP 1.0 en 2.0 ondertekend.
Hasselt heeft LEKP 1.0, 2.0 en 2.1 ondertekend.
Impact door de fusie
Vanuit Vlaanderen wordt gesteld als je fuseert met een gemeente die een hoger of lager pact ondertekende je actie moet ondernemen. Een fusie tussen gemeenten die niet hetzelfde pact ondertekenden, kan tot verschillende problemen leiden. Zo ontstaat het risico dat niet over het gehele grondgebied dezelfde verplichtingen gelden. Het maakt de opvolging van de LEKP-doelstellingen bovendien bijzonder complex of zelfs onmogelijk. Vlaanderen moedigt fuserende gemeenten dan ook aan om tijdens het fusietraject in te tekenen op het ‘hoogste’ relevante pact.
Zoals hierboven vermeld, werd werf 2 uitgebreid met een specifieke focus op het wijkniveau, om de energievraag te beperken en de uitrol van hernieuwbare energie te versnellen. Er wordt hierbij verder ingezet op een gelijktijdige bottom-up en top-down aanpak. Beide actoren, de Vlaamse overheid en de lokale besturen geven aan om naast de reeds bestaande engagementen verder werk te maken van de aangescherpte en uitgebreide engagementen zoals hieronder vermeld:
Lokale besturen engageren zich om:
| Doelstelling LEKP 2.1 | Stand van zaken |
| 1. Realisatie van minstens één thematisch wijkverbeteringscontract waarbinnen een collectieve renovatie wordt gefaciliteerd voor einde 2025. | Hasselt heeft hier al stappen in gezet. Deze tellen ook voor de fusiegemeente |
| 2. Opmaak van een voorgesteld renovatietraject op maat van elke bewoner waar de klimaattafel georganiseerd wordt, voor 50 per 1.000 huishoudens en dit voor einde 2025 | Hasselt heeft een renovatiebegeleider die aan de slag gaat op héél het grondgebied |
| 3. Een verdubbeling en versnelling voor de doelstelling: ‘1 coöperatief/participatief hernieuwbaar energieproject per 500 inwoners tegen 2030’: minstens 36 kWp in plaats van 18 kWp per 500 inwoners, waarvan 18 kWp per 500 inwoners wordt gerealiseerd voor einde 2025 | Zowel Kortessem (zonnepanelen CC Mozaïek, oude sportschool, school de klok) als Hasselt (Jenevermuseum, OC Godsheide en HogeVijf) zijn inspanningen aan het leveren inzake coöperatieve zonnepanelen – projecten. |
| 4. Toegang tot de activiteiten van een energiegemeenschap operationaliseren voor 1 per 500 inwoners voor einde 2025: | Hasselt onderzoekt samen met de Technische Assistentie Hub hoe ze dit kan implementeren. Een dergelijke energiegemeenschap zal openstaan voor inwoners van Kortessem en Hasselt. |
Gezien het feit dat Hasselt al drie van de vier doelstellingen (1,2 en 4) van het LEKP 2.1 zal behalen, zouden deze ook automatisch gelden voor de fusiegemeente indien Kortessem zich engageert om zich in te schrijven op dit pact voor 05 december 2024, zoals beschreven in het besluit van de Vlaamse Regering tot toekenning van een subsidie aan de gemeenten van het Vlaamse Gewest voor klimaatacties ter uitvoering van het Lokaal Energie- en Klimaatpact 2024 en tot bepaling van de inschrijvingsperiode.
Doelstelling 3 zal uitbreiden in verhouding met het aantal bewoners van Kortessem (+ 315 kWp tegen 2025). Dit gaat om participatieve projecten (dus investeren door burgers), geen eigen investeringsbudget. De resultaten worden beoordeeld op basis van een inspanningsverbintenis die op dit moment door beide gemeentes wordt geleverd.
De ondertekening van het LEKP 2.1 geeft recht op extra financiële steun van de Vlaamse overheid in de vorm van trekkingsrecht. Dit gebeurt op basis van cofinanciering (50%): voor elke euro die wordt uitgegeven, ontvangt de gemeente één euro subsidie. Deze uitgaven hoeven niet per se nieuwe kosten te zijn; bestaande projecten in Hasselt en Kortessem komen ook in aanmerking. Daarnaast kunnen eigen middelen worden ingezet voor personeelskosten. Een voorlopige schatting door ABB geeft aan dat Kortessem/Hasselt een bijkomend bedrag van 14.998 euro zou ontvangen (zie bijlage).
Conclusie
Hoewel eerder is besloten om niet in te tekenen op LEKP 2.1, biedt de fusie tussen Hasselt en Kortessem kansen voor beide gemeenten om gezamenlijk de doelstellingen van het LEKP 2.1 te behalen. Hasselt heeft al aanzienlijke vooruitgang geboekt op drie van de vier doelstellingen van het pact, wat automatisch zou gelden voor de fusiegemeente indien Kortessem zich inschrijft op het pact voor de deadline van 05 december 2024. Hoewel de vierde doelstelling een uitbreiding van participatieve energieprojecten vereist, kan deze behaald worden met burgerinvesteringen zonder extra budgetdruk.
De expliciete vraag van Vlaanderen om gezamenlijk in te tekenen op het hoogste pact, zal de rapportage in 2025 en 2026 ook vergemakkelijken.
Bovendien geeft deelname aan het LEKP 2.1 Kortessem recht op bijkomende financiële steun van Vlaanderen via cofinanciering, wat de verdere uitrol van klimaat- en energiebeleid ondersteunt.
De fusie biedt dus een mogelijkheid voor beide gemeenten om samen sterker te staan in de realisatie van duurzame energiedoelstellingen.
De gemeenteraad keurt de ondertekening van het LEKP 2.1 goed.