De wet van 29.07.1991 betreffende de uitdrukkelijke motiveringsplicht van bestuurshandelingen en latere wijzigingen.
Het decreet lokaal bestuur van 22.12.2017, latere wijzigingen en uitvoeringsbesluiten, meer bepaald de artikelen 2, 40 en 41, 9°.
Het bestuursdecreet van 07.12.2018.
Het Koninklijk Besluit van 27.12.2000 houdende de indeling van het grondgebied van de provincie Limburg in politiezones, waarbij in artikel 14 de gemeente Kortessem samen met de gemeenten Alken, Borgloon, Heers en Wellen wordt gedefinieerd als een politiezone.
Steden, gemeenten en dus ook politiezones worden geconfronteerd met financieel-economische uitdagingen waardoor het verbeteren van de rendabiliteit, efficiëntie en effectiviteit een constante oefening geworden is.
Budgettaire, organisatorische en maatschappelijke veranderingen binnen het justitie- en veiligheidsbeleid hebben het voorbije decennium een steeds grotere druk uitgeoefend op de werking van de lokale politiezones en de ondersteuning van deze zones door de federale politie.
De werking van de geïntegreerde politie gestructureerd op twee niveaus staat zwaar onder druk. De structurele onderfinanciering en een personeelsdeficit hebben de dienstverlening van de federale politie maar “ook de constructie van de geïntegreerde politie scheefgetrokken” (De Ruyver, 2018). Vanwege de constellatie van de geïntegreerde politie gestructureerd op twee niveaus, hebben de besparingen binnen de federale politie ook een invloed op de werking van de lokale politie (De Ruyver & Janssens, 2013; Van Nuffel, 2010). Een lokale politie die naast de zeven basisfunctionaliteiten ook tal van andere taken moet uitvoeren en dit in een veranderende context.
Politiezones worden geconfronteerd met andere verwachtingen van burgers, bestuurlijke en gerechtelijke overheden. Veranderde verwachtingen die leiden tot een zwaarder takenpakket. Denk aan milieudelicten, de ondersteuning van bestuurlijke handhaving, de M-werking, FJC-werking, Hycap,… Nochtans wordt van de lokale politiezones onverminderd verwacht dat ze een effectieve en efficiënte politiezorg aanbieden aan hun bevolking.
De politiezone Alken/Borgloon/Heers/Kortessem/Wellen (ook gekend als kanton Borgloon) is qua omvang, bereik en capaciteit een kleine, eerder landelijke politiezone. De zone telt 70 operationele politiemensen die geacht worden om een volwaardige basispolitiezorg te leveren en aandacht te hebben voor nieuwe fenomenen en ontwikkelingen om op die manier op een efficiënte wijze de veiligheidsbehoeften af te dekken.
Om een antwoord te bieden op bovenstaande maatschappelijke veranderingen en besparingen is het aangewezen om op zoek te gaan naar samenwerkingsmodellen en schaalvergroting teneinde een kwaliteitsvolle politie aan de burger en samenleving te kunnen blijven aanbieden.
Daarnaast zijn er momenteel fusieplannen tussen de steden Borgloon en Tongeren en anderzijds de gemeente Kortessem en de stad Hasselt.
De gemeenteraad van Tongeren heeft op 30.08.2021 de principiële fusiebeslissing heeft genomen. De gemeenteraad van Borgloon nam op 02.09.2021 een gelijkaardige beslissing.
De gemeenteraad van Kortessem mandateerde op 15.12.2022 het college van burgemeester en schepenen om gemeentelijke fusiegesprekken te voeren met Hasselt. Aansluitend hierop nam de gemeenteraad van Hasselt op 24.01.2023 eenzelfde beslissing ten aanzien van hun college.
Op 25.04.2023 gaf de gemeenteraad van Hasselt zijn principiële goedkeuring aan een vrijwillige samenvoeging van de stad Hasselt met de gemeente Kortessem. De gemeenteraad van Kortessem keurde op zijn beurt op 28.04.2023 de samenvoeging van de gemeente Kortessem met de stad Hasselt principieel goed.
Deze fusieplannen hebben mogelijk ook een impact op de samenstelling van de politiezone kanton Borgloon.
Verantwoording
Binnen de huidige context met slinkende middelen en toegenomen taken wordt het steeds moeilijker de basispolitiezorg inzake onthaal, wijk, interventie, verkeer, recherche, slachtofferbejegening en handhaving openbare orde te verzekeren, laat staan de zwaardere belasting met federale en gerechtelijke opdrachten.
De maatschappij ziet zich daarenboven geconfronteerd met fenomenen als intra-familiaal geweld waar extra aandacht aan besteed moet worden en met de zgn. “hidden impact crimes” (Van der Wiele, 2019) waarmee ondermijnende criminaliteit, cybercriminaliteit en gewelddadig radicalisme omschreven wordt. Hierdoor wordt van de lokale politiemedewerkers specialisatie gevraagd op nieuwe - vaak digitale - domeinen. Tevens vraagt dit een sterkere uitgebouwde wijkdienst als ‘oren en ogen’ van de lokale politie. Een lokale inbedding en wijkkennis die cruciaal is voor de aanpak van overlast en criminaliteit.
De zone Alken/Borgloon/Heers/Kortessem/Wellen (ook gekend als kanton Borgloon) - zoals hoger reeds aangehaald qua omvang, bereik en capaciteit een kleine, eerder landelijke politiezone – heeft in dit opzicht op zich onvoldoende slagkracht.
Om een antwoord te bieden op bovenvermelde maatschappelijke veranderingen en budgettaire uitdagingen is het derhalve aangewezen om op zoek te gaan naar duurzame samenwerkingsmodellen en schaalvergroting teneinde een kwaliteitsvolle politie aan de burger en samenleving te kunnen blijven bieden.
De wet van 07.12.1998 tot organisatie van een geïntegreerde politiedienst, gestructureerd op twee niveaus, voorziet daartoe in de artikelen 91/1 e.v. twee formele modellen met name de vrijwillige samensmelting van de politiezones (fusie) of de wijziging van de grenzen van de politiezones wanneer deze een operationele of organisatorische meerwaarde heeft én niet leidt tot een verhoging van het huidige aantal politiezones (gemeenzaam defusie genoemd).
Om op gemeentelijk vlak ook in de toekomst een betere dienstverlening voor de burger te kunnen beiden en een sterker beleid te kunnen voeren mandateerde de gemeenteraad op 15.12.2022 (een afvaardiging van) het college van burgemeester en schepenen om mogelijke fusiegesprekken te voeren met de stad Hasselt (al dan niet met districten).
Gelet op bovenstaande argumenten is het op politioneel vlak minstens even primordiaal aan te sluiten bij een groter en slagkrachtiger geheel om zo een kwaliteitsvolle politiezorg te kunnen blijven bieden aan de inwoners van Kortessem.
In die optiek wenst de gemeente Kortessem conform de artikelen 91/11 e.v. van de wet 07.12.1998 tot organisatie van een geïntegreerde politiedienst, gestructureerd op twee niveaus, aan te sluiten bij de politiezone Limburg Regio Hoofdstad.
Hiermee wordt voldaan aan de vereiste operationele of organisatorische meerwaarde voor de wijziging van de grenzen van politiezones.
Deze aansluiting bij de politiezone Limburg Regio Hoofdstad én het daarmee gepaard gaande verlaten van de politiezone kanton Borgloon zou idealiter ingaan bij de aanvang van de nieuwe legislatuur met name op 01.01.2025.
Deze datum laat toe een traject op te stellen tussen de betrokken politiezones en de huidige legislatuur in de zone kanton Borgloon uit te doen.
De gemeenteraad wenst de politiezone kanton Borgloon te verlaten op 01.01.2025 en op die datum aan te sluiten bij de politiezone Limburg Regio Hoofdstad.
Er wordt hiertoe een formele aanvraag gericht naar de overige gemeenteraden van de zones kanton Borgloon en Limburg Regio Hoofdstad.