De wet van 29.07.1991 betreffende de uitdrukkelijke motiveringsplicht van bestuurshandelingen en latere wijzigingen.
Het decreet lokaal bestuur van 22.12.2017, latere wijzigingen en uitvoeringsbesluiten, meer bepaald titel 8 dat het organieke kader voor de vrijwillige samenvoeging van gemeenten bevat.
De artikelen 345, 345/1 en 346 van het decreet van 22 december 2017 over het lokaal bestuur.
Het bestuursdecreet van 07.12.2018.
Het decreet van 14.07.2023 tot wijziging van diverse decreten, wat betreft versterking van de lokale democratie.
Het besluit van de Vlaamse regering van 29.01.2021 tot vaststelling van de voorwaarden voor de schuldovername in het kader van een vrijwillige samenvoeging van gemeenten op 01.01.2025.
Het besluit van de gemeenteraad van 15.12.2022 houdende de kennisname van de toelichting van de burgemeester over de stand van zaken m.b.t. de gevoerde gesprekken over een mogelijk fusietraject met de omliggende gemeenten en de mandatering van (een afvaardiging van) het college van burgemeester en schepenen om mogelijke fusiegesprekken te voeren met de stad Hasselt (al dan niet met districten).
De Vlaamse Regering wil schaalvergroting ondersteunen om sterke en bestuurskrachtige lokale besturen te creëren. Dit gebeurt onder andere door samenvoegingen van gemeenten te stimuleren en te ondersteunen. De Vlaamse Regering neemt verschillende maatregelen, namelijk een tijdelijke verhoging van het aantal uitvoerende politieke mandatarissen, een schuldovername, een garantieregeling voor verschillende fondsen, een optimalisatie van het decreet van 22.12.2017 over het lokaal bestuur en een ondersteunende opdracht voor de provinciegouverneurs.
Lokale besturen kiezen vrijwillig of en met wie ze fuseren.
De gemeenteraad van Kortessem gaf op 15.12.2022 mandaat aan het college van burgemeester en schepenen om mogelijke fusiegesprekken te voeren met de stad Hasselt. Ook de gemeenteraad van Hasselt gaf op 24.01.2023 het mandaat aan het college van burgemeester en schepenen om voorbereidende gesprekken op te starten met de gemeente Kortessem, gericht op een eventuele fusie van minstens stad Hasselt en gemeente Kortessem.
Om die reden startten gemeente Kortessem en stad Hasselt einde januari 2023 een onderzoek naar de haalbaarheid en wenselijkheid van een mogelijke vrijwillige samenvoeging.
Dit onderzoek naar de haalbaarheid en wenselijkheid van een mogelijke vrijwillige samenvoeging tussen gemeente Kortessem en stad Hasselt werd uitgevoerd tussen eind januari en maart 2023.
Tijdens het onderzoek werd de huidige situatie van de twee fusiegemeenten op het vlak van omgevingsfactoren en dienstverlening in kaart gebracht. Daarnaast werd ook een bestuurskrachtanalyse voor de twee gemeenten uitgevoerd en werd onderzocht of een samenvoeging de gezamenlijke bestuurskracht kan verhogen. In de bestuurskrachtanalyse werd onderzocht in welke mate beide lokale besturen over voldoende middelen of capaciteiten beschikken om hun opdracht te vervullen. De ambtelijke, operationele, strategische en financiële capaciteiten van Kortessem en Hasselt werden onderzocht. Het uiteindelijke doel was een antwoord bieden op volgende drie vragen:
In de eerste plaats vonden ontmoetingen plaats tussen de colleges van burgemeester en schepenen en de managementteams van beide gemeenten.
De kwantitatieve gegevens werden verzameld via gekende bronnen – zoals provincies.incijfers.be en de Stadsmonitor – evenals via bevragingen van de MAT-leden en hun diensten. De financiële gegevens werden aangeleverd door de financiële directeurs van Kortessem en Hasselt en hun teams, in nauw overleg.
Daarnaast werden er kwalitatieve gegevens samengebracht tijdens gesprekken met de algemeen directeurs en tijdens workshops met de belangrijkste ambtelijke en politieke stakeholders in beide gemeenten: MAT-leden, burgemeesters en schepenen, en fractieleiders.
Zowel de inwoners als het personeel van Kortessem en Hasselt werden op geregelde tijdstippen en via diverse kanalen geïnformeerd over het lopende onderzoek. Daarnaast werd op 23.03.2023 een eerste burgerbevraging gelanceerd naar de inwoners van beide gemeenten. Daarin werd er gepeild naar de kansen die zij zien, de bezorgdheden die zij hebben, de ideeën die zij zien voor een toekomstig beleid na fusie, de mogelijkheden die zij zien om de eigenheid van de bestaande en nieuwe deelgemeenten en wijken te behouden of te versterken…
Het onderzoek werd gevoerd vanuit een projectteam, dat ambtelijk werd samengesteld, en opgevolgd door een stuurgroep, waarin de burgemeesters en algemeen directeurs van beide gemeenten zetelden.
De conclusie van het onderzoek klinkt als volgt:
Conclusie uit de perpectiefnota:
De gemeente Kortessem en de stad Hasselt zijn op basis van de uitkomst van het onderzoek overtuigd dat een vrijwillige samenvoeging een meerwaarde kan betekenen voor beide gemeenten. Beide besturen willen het fusietraject dan ook verderzetten en keuren om die reden de principiële beslissing tot vrijwillige samenvoeging van hun gemeenten goed.
De principiële beslissing wordt heden ter goedkeuring voorgelegd aan de gemeenteraad van de gemeente Kortessem en de stad Hasselt.
Daarnaast wensen de gemeente Kortessem en de stad Hasselt over te gaan tot het aanstellen van een transitiemanager, zoals voorzien in artikel 345/1 van het Decreet Lokaal Bestuur, die de samenvoegingsoperatie op ambtelijk niveau zal begeleiden. De gemeenteraad geeft haar goedkeuring voor het opstarten van de procedure tot aanstelling van een transitiemanager.
Ten slotte bereikten de gemeente Kortessem en de stad Hasselt overeenstemming over de aanwijzing van de algemeen directeur-coördinator en de financieel directeur-coördinator. In onderling overleg werd besloten dat de algemeen directeur en de financieel directeur van de stad Hasselt deze rol krijgen toegekend. Conform artikel 346 van het Decreet Lokaal Bestuur worden zij hierin bijgestaan door de algemeen directeur en de financieel directeur van de gemeente Kortessem.
De gemeenteraad neemt kennis van de perspectiefnota en de resultaten van de burgerbevraging en geeft zijn principiële goedkeuring aan een vrijwillige samenvoeging van de gemeente Kortessem met de stad Hasselt.
De beoogde samenvoegingsdatum is 01.01.2025.
De voorgenomen samenvoeging wordt verder onderzocht met het oog op een eventuele goedkeuring van het gezamenlijke voorstel tot samenvoeging door de gemeenteraad en indiening van dit voorstel bij de Vlaamse Regering uiterlijk op 31.12.2023. Hierbij wordt extra aandacht gegeven aan de financiële impact van het fusietraject op de werking van de twee fusiegemeenten vandaag en op de nieuwe fusiegemeente in de toekomst. Er worden concrete en brede participatiemomenten voor de inwoners georganiseerd om het draagvlak van de eventuele fusie bijkomend te vergroten en de opportuniteiten en bedreigingen geformuleerd door de inwoners weg te werken dan wel te capteren.
De gemeenteraad geeft zijn goedkeuring aan de oprichting van een transversale projectstructuur waarbinnen het college van burgemeester en schepenen alsook het managementteam in co-creatie het gezamenlijk voorstel tot samenvoeging vormgeven en goedkeuren. Hierbinnen zullen de verschillende CBS-leden en de leden van het managementteam input en nieuwe voorstellen kunnen formuleren die finaal, in een gezamenlijk voorstel, aan de gemeenteraad moeten voorgelegd worden.
De gemeenteraad beslist om de procedure voor de aanstelling van een transitiemanager op te starten.
De Algemeen directeur van stad Hasselt, de heer Koen Deconinck, wordt aangeduid als de algemeen directeur-coördinator. De Algemeen directeur van gemeente Kortessem, mevrouw Caroline Penders, ondersteunt hem.
De Financieel directeur van stad Hasselt, de heer Rudi Roosen, wordt aangeduid als de financieel directeur-coördinator. De Financieel directeur van gemeente Kortessem, mevrouw Veerle Roelands, ondersteunt hem.
De Vlaamse Regering wordt in kennis gesteld van deze principiële beslissing tot samenvoeging.