2022_GR_00141 - Lokaal Energie- en Klimaatpact 2.0 - Goedkeuring

De wet van 29.07.1991 betreffende de uitdrukkelijke motiveringsplicht van bestuurshandelingen en latere wijzigingen.

Het decreet lokaal bestuur van 22.12.2017, latere wijzigingen en uitvoeringsbesluiten.

Het bestuursdecreet van 07.12.2018.

Het besluit van de gemeenteraad van  30.09.2011 aangaande het Burgemeesterconvenant van Energie.

Het besluit van de gemeenteraad van  31.08.2012 aangaande het klimaatplan 2011-2020.

Het besluit van de gemeenteraad van  17.11.2017 aangaande de toetreding van de Burgemeesterconvenant voor Klimaat en energie 2018-2030.

Het besluit van de gemeenteraad van  08.10.2021 aangaande de toetreding van het Lokaal Energie- en Klimaatpact 1.0.

De internationale conferentie inzake milieu en ontwikkeling van Rio de Janeiro in 1992, en het internationaal verdrag van Kyoto van 1997, bespraken het nemen van maatregelen ter bescherming van het klimaat, en ter vermindering van de uitstoot van broeikasgassen.
In 2015 werden door de federale overheid in New York de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen aangaande het engagement, om aan de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen te werken, ondertekend. 

Op 30.09.2011 ging de gemeenteraad van Kortessem akkoord om de Burgemeesterconvenant van Energie te ondertekenen.

Op 31.08.2012 keurde de gemeenteraad het klimaatplan 2011-2020 goed.

Op 17.11.2017 ging de gemeenteraad over tot de toetreding van de Burgemeesterconvenant voor Klimaat en energie 2018-2030.

Op 08.10.2021 werd het Lokaal Energie- en Klimaatpact  (verder LEKP 1.0) ter goedkeuring voorgelegd aan de gemeenteraad.

Besluit van de gemeenteraad d.d. 08.10.2021 tot goedkeuring van het LEKP 1.0 van de Vlaamse Regering en de Vlaamse steden en gemeenten van 4 juni 2021 aangaande het verbintenissen engagement inzake de algemenen engagementen en de vier werven behoudend 16 specifieke doelstellingen.  In bijlage een powerpoint over het LEKP 1.0 waarin de lokale uitwerking van de doelstellingen, acties en projecten per werf toegelicht worden. 

Vlaanderen en de lokale besturen slaan, d.m.v. het LEKP sinds 2021 de handen in elkaar om samen de nodige transitie in het energie- en klimaatbeleid waar te maken. Het Lokaal Energie- en Klimaatpact 2.0 (LEKP 2.0) geeft een vervolg aan het LEKP 1.0 van 2021 en bevat een aanscherping van de klimaatambities die in LEKP 1.0 werden vooropgesteld. Dit in lijn met de verscherpte Europese klimaatdoelstellingen vermeld in het Fit for 55-pakket.

Het LEKP 2.0 volgt dezelfde principes als het LEKP 1.0. Twee van de vier concrete en herkenbare werven werden uitgebreid (zie hieronder) naar aanleiding van de reeds vermelde aanscherping op Europees niveau. Er wordt hierbij verder ingezet op een gelijktijdige bottom-up en top-down aanpak. Beide actoren, de Vlaamse overheid en de lokale besturen geven aan om naast de reeds bestaande engagementen verder werk te maken van de aangescherpte engagementen zoals hieronder vermeld:

Lokale besturen engageren zich om:

• De doelstelling m.b.t. CO2-reductie voor eigen gebouwen en technische infrastructuur wordt verhoogd van -40% naar -55% CO2-emissies tegen 2030. De scope van deze doelstelling voor CO2-reductie wordt daarnaast uitgebreid naar eigen mobiliteit;
• De primaire energiebesparingsdoelstelling wordt aangescherpt naar -3% per jaar vanaf 2023;
• Geen principiële schepencollege- of gemeenteraadsbeslissing meer te nemen m.b.t. lokale heffingen op elektriciteitsmasten en sleuven van ELIA;
• Aanpassingen in de streefdoelen onder de 4 werven:
  • Nieuwe uitdaging onder werf 2:
    • 25 fossielvrije renovaties onder de 50 collectieve renovaties per 1.000 wooneenheden tegen 2030.
    • De inwoners van 50 per 1.000 wooneenheden worden uitgenodigd voor een klimaattafel ter bespreking van een wijkgerichte aanpak voor einde 2024
  • Nieuwe uitdaging onder werf 3
    • 1,5 in plaats van 1 (semi-) publieke laadequivalenten per 100 inwoners (99.000 laadpunten (CPE)) tegen 2030.

De Vlaamse overheid engageert zich tot:

• Territoriaal coördinatorschap door Vlaanderen (VR 2022 2502) voor het Europese Burgemeestersconvenant om o.a. technische en strategische bijstand aan ondertekende gemeenten te verlenen voor de ontwikkeling, uitvoering en monitoring van hun actieplannen voor duurzame energie en klimaat (SECAPS);
• Het faciliteren van praktijkoplossingen voor een kwalitatieve ruimtelijke implementatie van het LEKP, het benutten van de synergiën tussen de 4 werven en via een werkplatform met 2.0- ondertekenaars gedetecteerde drempels oppakken. De Vlaamse Regering engageert zich voor een frequente opvolging (minstens jaarlijks) per bevoegd beleidsdomein;
• In plaats van een apart sloopbeleidsplan, kan de renovatiedoelstelling (residentieel en niet-residentieel) worden voorbereid door een geïntegreerde lange termijn lokale renovatiestrategie. Het Netwerk Klimaat van VVSG zal hier een ondersteunende start-analyse voor laten opmaken (timing: begin 2023);
• Verder bouwend op de start-analyse van het Netwerk Klimaat wordt een ‘Wijkrenovatietool’ aangeboden aan lokale besturen en hun partners om collectieve renovatietrajecten data-gestuurd te concretiseren en op te volgen t.e.m. uitvoering. Deze tool kan een handig instrument zijn om de klimaattafels wijkgericht te organiseren;
• Versterking van de basisfinanciering van energiehuizen;
• De invoering van de ‘Mijn VerbouwPremie’ en de ‘Mijn VerbouwLening’  en de versterking van het noodkoopfonds. Zo wordt er gestreefd naar een evenwichtige mix van het activeren van privaat kapitaal door financieringsinstrumenten (premies (waaronder de EPC-labelpremie) en langlopende leningen met incentives voor diepgaande renovaties via het renteloze renovatiekrediet (via banken) of de energielening+ (via energiehuizen)), ontzorging (door energiehuizen en BENOvatiecoaches) en verplichtingen (zoals de niet-residentiële renovatieverplichting vanaf 1/1/22 en residentiële renovatieverplichting vanaf 1/1/23, publieke en overheidsgebouwen moeten een minimaal EPC-label behalen tegen 2028 en alle niet-residentiële gebouwen tegen 2030 );
• Blijvend in te zetten op het ondersteunen van de lokale besturen bij het realiseren van state of the art fietsinfrastructuur;
• De noodzaak voor een taxshift tussen de energievectoren (elektriciteitsfactuur verlichten door kosten door te schuiven naar fossiele energiedragers) heeft de Vlaamse Regering principieel ondersteund. Eerste stappen hiertoe zijn ondernomen (opkoop groenestroomcertificaten bij de netbeheerders, schrappen kost openbare verlichting, vergoeding REG-premies via de Vlaamse Veerkrachtmiddelen en de kost voor de minimale levering aardgas). Het blijft desalniettemin de expliciete ambitie van minister Zuhal Demir, en de voltallige Vlaamse Regering, om de inspanningen continu verder te zetten zodat er zoveel mogelijk bijkomende kosten uit de elektriciteitsfactuur worden gehaald. De Vlaamse Regering stelt voor om in samenwerking met de Federale overheid een samenwerkingsovereenkomst uit te werken om een sociaal rechtvaardige taksshift door te voeren van elektriciteit naar de verschillende fossiele energiedragers waarbij gemiddeld de energiekost van huishoudens en ondernemingen niet stijgt. Hierbij wordt gedacht aan oplossingen, zoals een uitzondering op de non bis in idem-wet. Een precedent hiervan vinden we terug in de gehanteerde methode voor de minerale olie. Hiervoor zal overleg worden opgestart met het federale beleidsniveau en rekening gehouden worden met Europese beleidsinitiatieven. VVSG zal frequent op de hoogte worden gehouden. Het is ook in dit kader dat aan de lokale besturen gevraagd wordt de heffing op de ELIA-elektriciteitsmasten af te bouwen, gezien hierdoor ook de elektriciteitsfactuur verlicht wordt met 11 miljoen euro per jaar;
• Een eenmalige additionele budgettaire impuls voor LEKP 2.0 ondertekenaars van 22,5 miljoen euro voor de aangescherpte ambities van LEKP 2.0 te ondersteunen tijdens deze legislatuur. Deze middelen worden verdeeld als volgt: 8,75 miljoen euro voor 2022, 8,75 miljoen euro voor 2023 en 5 miljoen euro voor 2024. Deze engagementen kunnen binnen de perken van de daarvoor op de begroting van de Vlaamse Gemeenschap voorziene en beschikbare middelen en kunnen aangepast worden in functie van het algemeen begrotingsbeleid.

Na de ondertekening ontvangt de gemeente voor LEKP 2.0 op 30.04.2023 een bijkomende subsidie van € 10.204. Samen met de jaarlijkse subsidie van LEKP 1.0 van € 28.469,00 wordt deze subsidie geraamd op € 38.673,00. Lokaal bestuur Kortessem zal dus jaarlijks € 38.673,00 ontvangen tot voor beide pacten tot het jaar 2030. Hiervoor wordt dan wel 50% cofinanciering van de gemeente verwacht, wat inhoudt dat lokaal bestuur Kortessem jaarlijks € 19 336,50 dient te investeren voor het behalen van de hiervoor besproken doelstellingen. Deze financiële uitgaven worden voorzien in de huidige ingeplande projecten waarmee de klimaatdoelstellingen behaald kunnen worden. De engagementen aangaande het LEKP 1.0 en LEKP 2.0 zijn inspanningsverbintenissen en geen resultaatsverbintenissen. Er zijn geen consequenties indien de doelstellingen niet behaald worden.  

Door de ondertekening van het Lokaal Energie- en Klimaatpact 2.0 geeft de gemeente Kortessem aan actie te ondernemen om de doelstellingen zoals hierboven vermeld in LEKP 1.0 met de verscherpte doelstellingen met betrekking tot Werf 2 en Werf 3.

De gemeenteraad wordt gevraagd over te gaan tot de goedkeuring en ondertekening van het LEKP 2.0.